Từ phức là gì? Cấu tạo từ phức ra sao, phân loại như thế nào,… tất tần tật những thông tin liên quan đến từ phức sẽ được chúng tôi thông tin ngay sau đây sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về loại từ này!
Khái niệm từ phức là gì? Đặc điểm của từ phức
Từ phức là từ được cấu tạo do hai hoặc nhiều tiếng tạo nên. Hiểu đơn giản, từ phức chính là từ ghép. Từ phức được ghép từ các tiếng giống nhau hoặc khác nhau nhằm tạo thành một từ có nghĩa.
Từ phức có đặc điểm như sau:
- Từ phức chính là từ ghép
- Từ phức được tạo thành bởi từ nhiều tiếng.
Ví dụ về từ phức: Xinh xắn, vui vẻ, vô tuyến truyền hình,…
Cấu tạo của từ phức
Nghĩa của các tiếng tạo thành từ phức sẽ có những trường hợp cụ thể như sau:
Các tiếng khi được tách riêng ra đều có nghĩa
Ví dụ: quần áo
- Quần là từ đơn, là danh từ để chỉ trang phục con người mặc từ eo xuống mắt cá chân.
- Áo là từ đơn, chỉ trang phục mặc ở phần trên cơ thể người.
Các tiếng đều không có ý nghĩa nào cụ thể
Một số trường hợp, từ phức có vai trò như là từ láy, khi ta tách riêng ra thì mỗi tiếng trong từ loại này đều không mang một ý nghĩa nào rõ ràng.
Ví dụ: long lanh, lung linh, lay láy,…
Có tiếng có nghĩa, cũng có những tiếng vô nghĩa
Ví dụ như từ: xinh xắn
- Xinh: thể hiện vẻ đẹp hình thức của một người
- Xắn: không mang nghĩa rõ ràng.
Như vậy, từ phức được cấu tạo từ các tiếng, tuy nhiên không phụ thuộc vào nghĩa của các tiếng, chúng có được là do sự hợp thành tạo nên nghĩa chung nhất.
Khi sử dụng từ phức, người ta thường dùng theo nghĩa của cả từ chứ không dùng theo nghĩa của từng tiếng riêng ở trong từ đó.
Phân loại từ phức
Từ phức được chia thành 2 loại từ, đó là từ ghép và từ láy:
Từ ghép
Từ ghép là từ loại được tạo nên bởi 2 tiếng được kết hợp với nhau. Căn cứ về mặt quan hệ ngữ nghĩa, từ ghép được chia thành 2 loại là: từ ghép đẳng lập và từ ghép chính phụ.
- Từ ghép chính phụ: Là loại từ được cấu tạo bởi 2 tiếng, tiếng sau giúp mang nghĩa bổ sung cho tiếng trước. Tiếng trước đứng một mình mang phổ nghĩa rộng hơn.
Ví dụ cụ thể:
Mùa Xuân – Từ Xuân bổ nghĩa cho Mùa, nếu ta chỉ nói mùa thì chỉ biết đó là 1 mùa trong năm, nhưng không biết được một cách cụ thể là Mùa Xuân hay mùa Hạ, Thu, Đông.
Thịt gà – Gà bổ sung nghĩa cho Thịt, bởi nếu như ta chỉ nói từ thịt thì sẽ không ai biết được là thịt gì, vì có rất nhiều loại thịt khác nhau như: thịt gà, thịt bò hay thịt lợn,…
- Từ ghép đẳng lập: Từ ghép đẳng lập là loại từ được cấu tạo bởi hai hay nhiều từ đơn. Nếu như ta tách riêng thì chúng vẫn có thể biểu đạt được một nghĩa trọn vẹn. Các tiếng độc lập hoàn toàn về mặt ngữ pháp, không có từ chính hay phụ.
Ví dụ: Cha – mẹ, ngày – đêm, sáng – tối, cây – cỏ,…
Từ láy
Cũng như từ ghép, từ láy cũng là một trong những bộ phận của từ phức. Được cấu tạo từ 2 tiếng có mối quan hệ về âm thanh tạo nên. Cụ thể, từ láy giúp cho câu chữ văn hoa uyển chuyển hơn,cũng như giúp nhấn nhá sao cho thích hợp.
Hiện từ láy được nhiều nhà thơ, cũng như nhà văn sử dụng nhằm giúp nâng cao chất lượng tác phẩm của họ.
Từ láy thường là tính từ giúp biểu thị một tính chất nào đó của sự vật sự việc. Cũng có từ láy được tạo thành bởi 2 âm tiết và từ láy nhiều hơn 2 âm tiết.
Ví dụ: Rầm rầm, vớ vẩn, Linh tinh, ngập ngừng, khanh khách, lung linh,..
Từ láy bao gồm 2 loại như sau:
- Láy toàn bộ: Là từ láy có hai tiếng giống hệt nhau cả về phần âm lẫn phần vần, thậm chí cả dấu câu.
Ví dụ: ào ào, xanh xanh, lanh lảnh, thăm thẳm, chầm chậm,…
- Láy bộ phận: Là từ láy chỉ láy lại phần âm hoặc phần vần.
Ví dụ: Ngẩn ngơ, thơ thẩn, thùng thình, lác đác, linh đình, lao đao,…
Nghĩa của từ láy hình thành từ nghĩa của hình vị gốc, chúng có thể theo hướng mở rộng hay thu hẹp. Tăng cường hoặc giảm nhẹ.
Ví dụ: lo lắng thể hiện mức độ tăng cường tăng cường hơn so với từ đơn lo.
Từ tim tím có nghĩa giảm nhẹ hơn so với từ tím.
Làm thế nào để phân biệt từ ghép với từ láy?
Để phân biệt từ ghép với từ láy ta có thể dựa vào đặc trưng lặp phần âm hoặc vần để nhận biết từ láy. Trong tiếng Việt có rất nhiều từ ghép, chúng bao gồm các tiếng giống nhau về âm vần, tuy nhiên lại không phải từ láy.
Dựa vào nghĩa của các từ cấu tạo thành
Từ ghép nếu như tách rời thành phần tiếng sẽ tạo thành từ đơn có nghĩa hoàn chỉnh.
Ví dụ: Đồn– điền, Con – cái, đất – đai,…
Trong khi đó, từ láy khi tách ra sẽ chỉ 1 từ đứng độc lập có nghĩa hoặc không có từ nào có nghĩa.
Ví dụ: long – lanh, méo – mó, đủng – đỉnh, man – mát,…
Xét về tiếng của các từ cấu tạo thành
Nếu không có liên quan về âm vần giữa các tiếng tạo thành từ thì đó sẽ là từ ghép. Nếu như chúng giống nhau về âm hoặc vần thì ta chưa thể vội kết luận đó là từ láy, nên kiểm tra lại theo dấu hiệu đầu tiên.
Vị trí các tiếng trong từ
Hầu hết các từ ghép đều có đảo trật tự từ được, nhưng từ láy thì không, bởi việc đảo trật tự từ láy thì chúng hoàn toàn không có nghĩa.
Ví dụ từ ghép: mẹ cha – cha mẹ, cỏ cây – cây cỏ, đau đớn – đớn đau, ngây ngất – ngất ngây…
Từ láy: long lanh viết thành lanh long sẽ không có nghĩa.
Trùng lặp về âm vần
Những từ có cấu tạo từ việc lặp lại toàn bộ âm vần thì đó chắc chắn là từ láy.
Ví dụ: Xanh xanh, ầm ầm, ào ào, ngoan ngoãn,…
Như vậy, những thông tin trên đây của chúng tôi đã giúp bạn đọc có thể hiểu hơn về từ phức là gì, cũng như những đặc điểm của từ phức. Bạn đọc đừng quên theo dõi mayhutamhoaglien.com để có thể cập nhật những thông tin hữu ích nhất nhé!
